Theorie over leren van crisis

Denkend bestuur in tijden van corona

Minicollege door prof. dr. Thomas Schillemans, hoogleraar Bestuur en Beleid aan de Universiteit Utrecht

In dit minicollege onderstreept prof. dr. Thomas Schillemans, hoogleraar Bestuur en Beleid aan de Universiteit Utrecht, wat hij eerder betoogde: ten tijde van corona is ‘denkend bestuur’ belangrijker dan ooit, maar tevens moeilijker dan ooit te realiseren. Denkend bestuur gaat over het mobiliseren van deskundigheid, over oordeelsvermogen en over reflectiviteit, zodat lastige issues niet alleen politiek of rechtstatelijk juist worden aangepakt, maar tevens inhoudelijk. Dat is extra belangrijk als issues onzekerheid met zich meebrengen, zowel in feitelijke zin (Wat is er aan de hand?) als in normatieve zin (Hoe wegen we effecten en maatregelen?). Dergelijk denkend bestuur is in algemene zin lastig, bijvoorbeeld doordat mensen graag vasthouden aan wat ze vinden of geloven. Dat heet – in psychologische termen – bevestigingsbias. Daarachter gaat cognitieve luiheid schuil, alsmede het verlangen om sociale posities te behouden. Maar het is helemaal lastig als het onder druk moet plaatsvinden, zoals ten tijde van corona en dan vooral in de huidige fase waarin de druk op allerlei manieren toeneemt, inclusief verantwoordingsdruk. Er komen betogingen, mensen stellen de ‘coronagekte’ aan de kaak, zaken blijken anders uit te pakken of niet te kloppen, maatregelen blijken verkeerd uit te werken. Op dat moment is stil staan bij, reflecteren, en maatregelen herzien verre van gegarandeerd. Tot slot geeft Schilemans enkele tips om desondanks momenten van reflectie in te bouwen en om minder druk te voelen. Zet bijvoorbeeld je Twitter eens uit.

Deze video is geproduceerd door de Vereniging voor Bestuurskunde en in overleg met OMOOC op deze website gepubliceerd. De Vereniging voor Bestuurskunde is aan de start van de coronacrisis met een Speciale State of Science (S-SoS-online) begonnen. Dit is een reeks minicolleges waarin verschillende hoogleraren spreken over besturen in crisistijd. In korte online colleges van ongeveer acht minuten delen zij hun inzichten.