Inzicht #3: Loten en andere nieuwe vormen van representatie

Experimenteren met loting in de Groningse wijkraad

Veel gemeenten organiseren inspraakavonden en bijeenkomsten waar bewoners en betrokkenen hun mening kunnen geven over gevoerd beleid. Veelgehoorde kritiek op deze aanpak is echter dat op dergelijke bijeenkomsten vooral de 'usual suspects' afkomen: bewoners die betrokken wíllen zijn en al een bepaald gevoel hebben voor politiek en beleidsvorming. Om ook andere bewoners aan te trekken, bewoners die minder snel vanuit zichzelf een stap naar de raad zetten, wordt in de gemeente Groningen geëxperimenteerd met een lotingssysteem: de 'Coöperatieve Wijkraad'. In dit derde inzicht legt Harmen Binnema, universitair docent aan de Universiteit Utrecht, uit hoe loting werkt en nemen Roeland van der Schaaf, Wieke Paulusma en Thea Bakhuys ons mee naar het experiment in Groningen.

Onderdeel van de MOOC Vernieuwing lokale democratie
Deze MOOC loopt van 13 februari 2018 tot 13 maart 2018
#3
Harmen Binnema | Roeland van der Schaaf | Wieke Paulusma | Thea Bakhuys
Universitair docent Bestuur en Beleid, Universiteit Utrecht | Wethouder gemeente Groningen | Raadslid D66 Groningen | Deelnemer Coöperatieve Wijkraad
Er wordt in Groningen actief geëxperimenteerd met een gelote wijkraad. In deze video vertellen Harmen Binnema, Roeland van der Schaaf, Wieke Paulusma en Thea Bakhuys hoe loting werkt en welke lessen we kunnen trekken uit het experimenteren met vormen van loting.

'Ik stond aan het begin van de avond te koken en ineens stond de wethouder voor de deur met de blije boodschap dat ik ingeloot was voor de wijkraad in mijn buurt. Deelname aan de gelote wijkraad is een prachtige kans. Hoe vaak roepen we wel niet 'dat is zeker bedacht op het gemeentehuis, achter een bureau, daar is zeker niet over nagedacht'? Door deze wijkraad krijgen we eindelijk de kans om ook zelf iets te betekenen voor de buurt en de omgeving waarin je woont. We kunnen nu doelgericht de schouders steken onder problemen die er spelen en kunnen dat doen in een mooie samenwerking tussen bewoners, de gemeenteraad en de ambtenaren. Het is prettig om je goed in te kunnen zetten voor de wijk.'

Weet jij al alles over loten en andere nieuwe vormen van representatie?
Doe de quiz en ontdek of je alle kennis in huis hebt!
Na deze quiz ben je volledig op de hoogte van dit inzicht.

'De reden waarom we met dit experiment begonnen zijn en het zo belangrijk vinden, is dat we zien dat de afstand tussen mensen steeds groter wordt en het vertrouwen van burgers in de politiek steeds kleiner. Dit experiment leidt tot begrip van bewoners voor de overheid en vice versa.'

- Roeland van der Schaaf, wethouder gemeente Groningen
Inzicht #3: Loten en andere nieuwe vormen van representatie | MOOC 'Vernieuwing lokale democratie'

Cases

  • Tegen verkiezingen

    Onze representatieve democratie raakt steeds meer in het slop. Steeds minder mensen gaan stemmen, kiezers worden grilliger in hun keuze, het ledenaantal van partijen loopt terug. Daarbij wordt de efficiëntie van de democratie minder: daadkrachtig besturen wordt problematisch en politici stemmen hun beleid steeds vaker af op de volgende verkiezingen. Het leidt allemaal tot wat David van Reybrouck in een dwingend betoog het ‘democratisch vermoeidheidssyndroom’ noemt. Hij pleit in zijn boek voor een systeem van loting en onderbouwt dit pleidooi met interessante voorbeelden.

    Bestel het boek

  • Bouricius over loting

    Veel experts op het gebied van democratievernieuwing pleiten al lange tijd voor een herintroductie van de ‘Atheense democratie’. De Atheense democratie is een vorm van besluitvorming, waarin alle burgers uitgenodigd worden op een burgertop. Op deze burgertop wordt gezamenlijk (via stemmingen) besloten over het te voeren beleid. Terrill G. Bouricius stelt dat de hoeveelheid inwoners van landen dit proces tegenwoordig bemoeilijkt, maar stelt dat de principes nog steeds relevant zijn. Loting biedt volgens hem de oplossing.

    Download het artikel (.PDF)

  • Loting in Amersfoort

    Amersfoort is een stad met een behoorlijke traditie op het gebied van bestuurlijke ontwikkeling. Denk aan de vele burgerinitiatieven zoals Het Nieuwe Samenwerken, de G1000 en het vervolg ervan in de wijk.
    Al jaren zijn vier inwoners samen met diverse andere Amersfoortse burgers actief betrokken bij initiatieven gericht op het versterken van de democratie. Het laatste jaar spitst zich dat steeds meer toe op een experiment met een gelote burgerraad, met als basis het model van Bouricius en geïnspireerd door het boek van David van Reybrouck.

    Lees meer over het experiment