Inzicht #2: Democratisch begroten
De conclusies die voortkomen uit het experimenteren met de burgerbegroting
Om burgers meer bij de besluitvorming te betrekken en samen met hen te bepalen wat er in hun gemeente of stad moet gebeuren, wordt op veel plekken in Nederland geëxperimenteerd met de burgerbegroting. Bij een burgerbegroting krijgen de inwoners van een gemeente het mandaat om de budgetten van hun eigen gemeente te verdelen. Dit vindt bijvoorbeeld plaats in werkgroepen, of via online platformen. In dit tweede inzicht vertelt Joop Hofman, expert op het gebied van participatieve democratie, hoe de burgerbegroting er in de praktijk uitziet. Ook nemen we een kijkje in Breda, waar projectleider Suzanne van der Eerden en raadslid Tim van het Hof ons meenemen in hun ervaringen met het project 'Breda Begroot'. Hierin bespreken buren, verenigingen in de wijk, vrienden of familie samen de wensen voor hun wijk, hun prioriteiten en wordt bekeken hoe je deze wensen kunt realiseren.
-
Publicatie Joop Hofman over burgerbegrotingenDownload ´We zijn begonnen´ hier (.PDF)
-
Korte samenvatting Breda BegrootBekijk de uitleg in één minuut
-
Factsheet over Breda BegrootDownload de factsheet hier (.PDF)
-
Training over de burgerbegrotingLees meer op de website van Democratic Challenge
Een belangrijke tip bij het stimuleren van lokale democratievernieuwing is om de regie niet te snel uit handen te nemen. Als een bewoner naar je toekomt met een probleem, is het als raadslid erg verleidelijk om dat probleem van hem of haar over te nemen en het vervolgens politiek te maken. Het is echter veel nuttiger om als verbinder op te treden en de bewoner aan tafel te zetten met een ambtenaar. Dit leidt tot weloverwogen beslissingen met een breder draagvlak die ook nog eens aansluiten op de wens van de inwoners van jouw gemeente. Je dient als raadslid in zo'n geval als schakel tussen burger en beleid. Een burgerbegroting is een voorbeeld van regie geven aan bewoners. Het leidt niet alleen tot meer draagvlak, ook de democratie van beslissingen wordt vergroot.
'De boodschap die we vanuit het experimenteren met de burgerbegroting in Breda mee kunnen geven is dat we bewoners niet moeten onderschatten. Ze weten heel goed wat het beste is voor hun eigen wijk en het is belangrijk om vooral goed te luisteren en samen te werken.'
Cases
-
Kaders burgerbegroting Emmen
Het afgelopen jaar is ook in Emmen aan een vorm van een burgerbegroting gewerkt. Daarbij is samen met inwoners in beeld gebracht wat de budgetten op diverse beleidsterreinen binnen de begroting zijn voor de wijk Emmerhout en het dorp Nieuw-Dordrecht. Het einddoel is om de wijk en het dorp meer zeggenschap te geven over de besteding van de budgetten. De komende tijd wil de gemeente Emmen aan een verdere uitwerking gaan werken. In het bijgevoegde document zijn de kaders weergegeven waarop de burgerbegroting gebaseerd is. Hoewel de kaders zich deels specifiek op Emmen focussen, kunnen ze zeker leerzaam zijn voor andere gemeenten.
-
E-participatie in Nederland
Op dinsdag 20 juni werd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de derde bijeenkomst in het kader van het digitale democratietraject georganiseerd. In dit door BZK geïnitieerde traject werken Netwerk Democratie en Waag Society aan de ‘vertaling’ van drie digitale participatietools. Deze keer staat de lokale democratie centraal en specifiek ging het programma daarbij in op de digitale burgerbegroting. Bewoners kunnen met gebruik van deze tool beleidsvoorstellen indienen, deze bediscussiëren en vervolgens de middelen verdelen om de populairste voorstellen uit te voeren in hun gemeente of wijk.
-
Participatory Democracy Revisited
In de afgelopen twintig jaar heeft er een enorme toename in aandacht voor de waarde van democratische processen plaatsgevonden. Overheden, organisaties en internationale overlegorganen hebben zich bovendien actief bezig gehouden met het promoten en de beeldvorming van de democratie als ideale bestuursvorm. Daarnaast wordt er ook in de wetenschap steeds meer nagedacht en geschreven over de democratie. Specifiek neemt de aandacht toe voor de deliberatieve besluitvorming: besluitvorming waarbij op basis van overleg en uitwisseling van argumenten beslissingen worden genomen. In bijgevoegde publicatie vindt een analyse van die besluitvorming plaats.